سقف قیمت خودرو با فعال شدن مکانیسم ماشه کجاست؟
بتن آنلاین: بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، می گوید بازار خودرو توان تحمل جهش های قیمتی سنگین گذشته را ندارد و رکود فعلی اجازه تکرار افزایش های ناگهانی قیمت را نمی دهد.
آرمان زارعی: مکانیسم ماشه از امروز فعال شد؛ رخدادی که می تواند به یکی از تحولات مهم در روابط ایران و غرب طی سالیان اخیر تبدیل گردد. این مسئله نه فقط در سطح سیاسی و دیپلماتیک اهمیت دارد، بلکه از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز می تواند پیامدهایی بهمراه داشته باشد. مکانیسم ماشه به مفهوم بازگشت تحریم های بین المللی ذیل قطعنامه های شورای امنیت مقابل ایران است؛ تحریم هایی که پیشتر در قالب توافق برجام تعلیق شده بودند و الان، در صورت فعال شدن این سازوکار، احیانا بار دیگر به جریان خواهند افتاد.
البته موضوع فقط از سرگیری تحریم ها نیست، بلکه نحوه اثرگذاری آنها بر تعاملات اقتصادی ایران در سطح بین المللی نیز اهمیت دارد. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که تغییر در وضعیت تحریمها می تواند به سرعت بازارهایی مانند نفت، ارز، طلا، خودرو و حتی ارتباطات بانکی را تحت تأثیر قرار دهد. از این منظر، فعال شدن مکانیسم ماشه می تواند برای فعالان اقتصادی و حتی افکار عمومی به مفهوم ورود به مرحله ای تازه از محدودیت ها و احتیاط ها باشد؛ مرحله ای که بر تصمیم گیری های اقتصادی، چه در سطح خانوار و چه در سطح بنگاه ها، اثر خواهد گذاشت.
این تحولات در شرایطی مطرح می شود که اقتصاد ایران حالا با برخی چالش های ساختاری روبه روست. مسائلی همچون تورم بالا، کاهش قدرت خرید خانوارها، رکود در قسمت های تولیدی و مشکلاتی در عرصه مسکن و اشتغال، پیشتر فضای اقتصادی کشور را دشوار کرده است. بدین سبب طبیعی است که نگرانی هایی در رابطه با تأثیر فشارهای احتمالی جدید بر چشم انداز آینده اقتصاد مطرح شود.
با این وجود، باید توجه داشت که مکانیسم ماشه تنها یک ابزار حقوقی یا سیاسی نیست، بلکه در عمل می تواند بر مسیر تعاملات اقتصادی و تجاری ایران اثرگذار باشد. این امر ممکنست فروش نفت ایران را با محدودیت بیشتری مواجه کند و دسترسی به برخی منابع مالی را دشوارتر سازد. همینطور احتمال دارد شرکت های بین المللی که در سالیان اخیر با احتیاط به بازار ایران نگاه می کردند، تصمیم بگیرند فاصله بیشتری از آن بگیرند.
در چنین فضایی، پرسش کلیدی اینست که اقتصاد ایران و به ویژه بازار خودرو چه میزان توانایی و تاب آوری برای مواجهه با چنین شرایطی دارد و مسئولان اقتصادی چه برنامه هایی را برای مدیریت آثار احتمالی آن درنظر گرفته اند. آیا سیاست گذاران می توانند با تأکید بر ظرفیتهای داخلی و گسترش همکاریهای منطقه ای، اثرات منفی را کاهش دهند یا بازارهای داخلی بار دیگر شاهد نوسانات جدی خواهند بود؟
صدرایی: بازار خودرو توان تحمل جهش های قیمتی سنگین گذشته را ندارد در همین رابطه، بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، در ارزیابی شرایط بازار بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه می گوید بازار خودرو در آستانه تحمل قیمتی قرار گرفته و دیگر ظرفیت جهش های سنگین سالهای گذشته را ندارد. به عقیده او، بااینکه تحولات سیاسی و اقتصادی بدون شک بر این بازار اثرگذار خواهند بود، اما رکود فعلی و کاهش توان خرید مردم اجازه تکرار تجربه دو برابر شدن نرخها در فاصله کوتاه را نمی دهد.
او ضمن اشاره به روند اخیر بازار توضیح می دهد که برخی خودرو های با قیمت های کاذب، بخصوص خودرو های لوکس و جانبازی، حتی در راه نزولی قرار گرفته اند. در مقابل اما خودرو های پرتیراژ داخلی و بخشی از وارداتی ها ممکنست به سبب هزینه های تولید و قیمت ارز، رشد محدودی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد را تا انتهای سال تجربه کنند. از نگاه صدرایی، دیگر نمی توان انتظار داشت که بازار خودرو در فاصله کوتاهی، مانند سالیان ۹۷ و ۹۸، با جهش های ۱۰۰ درصدی روبه رو شود.
در ادامه بحث، این کارشناس صنعت خودرو به مسئله نوسازی و گسترش صنعت خودرو پرداخت و تصریح کرد که در سالیان اخیر، خودروسازان بیشتر درگیر بقای خود بوده اند تا توسعه. به قول او، از زمانی که تحریمها فعال شده و حتی قبل از آن، صنعت خودرو درگیر روزمرگی بوده و تنها کوشیده است نیاز بازار را تامین کند تا از انفجار قیمتی و کسری عرضه جلوگیری شود. به همین دلیل، نوسازی واقعی که مستلزم فضای آزاد اقتصادی، برنامه ریزی بلندمدت، همکاری جهانی و جذب سرمایه خارجی است، در عمل محقق نشده است.
انتقاد یک کارشناس خودرو از نحوه ی اجرای خصوصی سازی از طرف دیگر، صدرایی به صراحت نقد خویش را به خصوصی سازی صنعت خودرو مطرح و تأکید می کند، آن چه تابحال در ایران اجرا شده، بیشتر جابه جایی مدیریتی بین گروه ها بوده تا حضور واقعی بخش خصوصی. به باور او، تا وقتی که تحریمها برطرف نشود و سرمایه گذار خارجی و برندهای معتبر وارد کشور نشوند، واگذاری شرکت های خودروسازی نه فقط کمکی به ارتقا نمی کند، بلکه می تواند مشکلات را بیشتر کند. صدرایی اضافه می کند تجربه های اخیر در واگذاری برخی واحدها به افراد فاقد صلاحیت صنعتی نشان داده است که چنین اقداماتی نه فقط به بهبود کیفیت منجر نشده، بلکه باردیگر واحدها به مدیریت دولتی بازگشته اند.
در همین حال، او پیامد چنین خصوصی سازی هایی را «بی اعتمادی، سرخوردگی و بلاتکلیفی» توصیف می کند. به عقیده او، این روند به جامعه القا می کند که هیچ برنامه روشن و هدفمندی برای صنعت خودرو وجود ندارد. صدرایی ضمن اشاره به تجربه کشورهایی چون کره جنوبی، ترکیه و هند تاکید می کند که این کشورها با اصلاحات اقتصادی، آزادسازی، ایجاد رقابت و فراهم کردن فضای امن برای سرمایه گذاری توانستند خصوصی سازی موفقی را رقم بزنند؛ مسیری که ایران هنوز به آن مرحله بلوغ نرسیده است.
بیشتر بخوانید؛
سقف قیمت دلار در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه
با این وجود، او بر یک نکته کلیدی دیگر نیز تاکید دارد: بازار انحصاری خودرو حتی بعد از خصوصی سازی صوری، انگیزه ای برای ارتقاء کیفیت ایجاد نکرده است. صدرایی توضیح می دهد تنها زمانی کیفیت می تواند بهبود یابد که بخش خصوصی واقعی در فضای رقابتی و در تعامل با مناسبات اقتصاد آزاد جهانی فعالیت کند. او برای مثال چین را مثال می زند که هر تولیدکننده برای بقا ناچار به رشد است، برای اینکه در قالب یک برنامه توسعه صنعتی روشن حرکت می کند. در مقابل، در کشوری که برنامه توسعه وجود ندارد، تغییر مالکیت از دولتی به خصوصی تحول جدی بهمراه نمی آورد و فقط شکل رانت ها تغییر می کند.
واردات خودرو، شلخته و بی نظم انجام شده است در قسمت دیگری از این گفت و گو، واردات خودرو بعنوان یکی از ابزارهای ایجاد رقابت مورد بحث قرار می گیرد. صدرایی با انتقاد از وضعیت فعلی واردات می گوید این روند تابحال بشکل «شلخته و بی نظم» انجام شده و نتوانسته اثرگذاری مورد انتظار را داشته باشد. به باور او، واردات زمانی می تواند نقش واقعی ایفا کند که شرکت های حرفه ای و توانمند وارد عرصه شوند، شبکه توزیع درست و خدمات بعد از فروش مطمئن عرضه کنند و با این وجود سابقه ای قابل اتکا داشته باشند. با وجود این، صدرایی تاکید می کند حتی همین واردات محدود نیز نسبت به نبود آن تأثیر مثبتی بر بازار گذاشته است.
پیشبینی قیمت خودرو از مسیر مکانیسم ماشه سرانجام، او به نتایج فعال شدن مکانیسم ماشه اشاره می کند و هشدار می دهد که اثرات این مورد نه فقط در خودرو، بلکه در همه بخش های اقتصادی نمایان خواهد شد. صدرایی توضیح می دهد در کوتاه مدت، بازار خودرو به سبب رکود و کاهش قدرت خرید، کشش جهش های بزرگ قیمتی را ندارد. اما در بلندمدت، افزایش هزینه های تولید، دشوارتر شدن واردات و محدودیت در تامین قطعات می تواند فشار سنگینی بر صنعت و مصرف کننده وارد کند. به قول او، اگر دولت نتواند مدیریت ارزی و زنجیره تامین قطعات را کنترل کند، احتمال افزایش نرخها در افق طولانی مدت، بسیار جدی خواهد بود.
بطور خلاصه از این منظر، فعال شدن مکانیسم ماشه می تواند برای فعالان اقتصادی و حتی افکار عمومی به مفهوم ورود به مرحله ای تازه از محدودیت ها و احتیاط ها باشد؛ مرحله ای که بر تصمیم گیری های اقتصادی، چه در سطح خانوار و چه در سطح بنگاه ها، اثر خواهد گذاشت. آیا سیاست گذاران می توانند با تکیه بر ظرفیت های داخلی و گسترش همکاریهای منطقه ای، اثرات منفی را کاهش دهند یا بازارهای داخلی بار دیگر شاهد نوسانات جدی خواهند بود؟ صدرایی: بازار خودرو توان تحمل جهش های قیمتی سنگین گذشته را ندارد در همین رابطه، بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، در ارزیابی شرایط بازار پس از فعال شدن مکانیسم ماشه می گوید بازار خودرو در آستانه تحمل قیمتی قرار گرفته و دیگر ظرفیت جهش های سنگین سالهای قبل را ندارد.
منبع: بتن آنلاین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب