شهری كه پیاده ها را دوست ندارد
به گزارش بتن آنلاین تهران میان الگوهای توسعه شهری سرگردان مانده است.
به گزارش بتن آنلاین به نقل از ایسنا، روزنامه ایران نوشت: «تهران شهری است كه شهروندانش هم آنرا خوب نمی شناسند. این را داشته باشید؛ حالا فرض كنید به شما اطلاع می دهند دوستی در یكی از بیمارستان های سعادت آباد بستری شده و ساعت سه تا پنج هم وقت ملاقات دارد. وضعیت ناگواری است اما ناگوارترین وضعیت این است كه شما بدرستی نمی دانید از میدان فردوسی تا سعادت آباد چگونه و با چه وسیله ای بروید. بهترین راه و سریع ترین راه را انتخاب می كنید؛ یك تاكسی اینترنتی. راننده شما را كنار بزرگراه پیاده می كند و به انتهای خیابانی پشت گارد ریل اشاره می كند. راه زیادی نیست و چاره ای هم جز پیاده رفتن ندارید چون جایی برای ورود ماشین نیست مگر این كه كل منطقه را دور بزند و نیم ساعت دیگر به در بیمارستان برسد. اتفاقی كه دقیقاً برای من افتاده و لابد شما هم تجربه كرده اید و بخوبی هم می دانید كه هر دقیقه در آن شرایط چقدر گرانبهاست.
همین كه با عجله دو تا آب میوه خریده اید و ۲۰ دقیقه هم پیش از آخر وقت ملاقات به دیدار دوست تان رسیده اید، كار بزرگی كرده اید. بقیه اش دیگر مهم نیست. می توانید با آرامش باردیگر تا ابتدای خیابان پیاده بروید و از روی گارد ریل بپرید و منتظر تاكسی بمانید. اما خیلی زود متوجه می شوید ماشین ها در خلاف جهت مسیر شما حركت می كنند و راهی هم به آن طرف ندارید. نه كسی هست كه سؤالی ساده بپرسید، نه پل عابری می بینید و نه هیچ نقطه امید دیگری.
پیاده راه می افتید و بالاخره زیر گذری در دوردست ها می یابید و پیش خودتان فكر می كنید لابد بین آن همه خیابان پیچ در پیچ راهی هم باید برای عابر سرگردانی مثل شما باشد. در راه به گزاره فلسفی مهمی می رسید؛ تهران شهر پیاده ها نیست. كافی است هوس كرده باشی چند قدمی بعد از ملاقات با دوستی در یك بیمارستان، پیاده روی كنی، تا ساعت ها در تله بیفتی و سر از ناكجا آباد درآوری. چه بازی ها كه ندارد این شهر، هیچ وقت مشتش را پیش شما باز نمی كند و شما هیچ وقت نخواهید دانست خیابان دو طرفه ای كه به امید آن چند چهارراه را پایین آمده اید، تازگی ها به خاطر گسترش مترو یك طرفه شده. بند كفش تان را محكم ببندید از سعادت آباد تا میدان صنعت شهرك قدس راهی نیست.
از پیاده روی شبانه تا پیاده روی زیرزمینی
لابد این اتفاق هم برای شما افتاده كه مثلاً بخواهید میهمان عزیزی را از میدان رسالت تا سیدخندان به پیاده روی شبانه ببرید یا اصلاً میهمانی كه با نامهربانی های این شهر ناآشناست، چنین پیشنهادی می دهد. در این شرایط بغرنج دقیقاً چه می كنید؟ روی نقشه بین میدان رسالت و پل سیدخندان خیابانی است مستقیم اما فرق است بین خیابانی مستقیم در تهران با هر شهر دیگری كه در ذهن دارید. اینجا مستقیم به معنای نزدیك ترین راه برای رسیدن از نقطه ای به نقطه دیگر نیست. بزرگراه ها و پل ها و زیرگذرهایی در كمین شما هست كه قول می دهم اجازه عبور هیچ عابری را ندهند. یكجا پیاده رو باریك می شود و باریك می شود تا به جوی بزرگی برسد و یكجا تبدیل به كوچه می شود و یكجا كلاً تمام می شود و باید بروید وسط خیابان تا شاید جلوتر پیاده رو باریكی پیدا كنید.
در چهارراه ولیعصر (عج) مشكل دیگری دارید. در این چهارراه برای پیدا كردن مسیر، اول باید شانسی بالا بیایید و به خیابان سرك بكشید و پس از دیدن شماره خروجی، باردیگر بروید پایین و از راهرو درست، برگردید بالا. متأسفانه اتومبیل ها اجازه ورود به زیرزمین را ندارند وگرنه آنها مسیرها را راحت تر تشخیص می دهند. اعصاب خودتان را خراب نكنید؛ آن پایین كلی لباس و خوراكی برای تماشا و چشیدن هست، گشتی بزنید و آخر سر به یكی بگویید ببخشید قربان من می خواهم بروم سمت وصال، از كدام خروجی باید بزنم به چاك؟ اگر شانه بالا انداخت، خروجی شماره چهار را بروید بالا سروگوشی آب بدهید و باردیگر برگردید پایین، قول می دهم این دفعه مسیر درست را انتخاب می كنید وگرنه باید پیاده روی ولیعصر را بروید تا ایستگاه اتوبوس و لا به لای نرده ها تكه ای راه باز پیدا كنید و برگردید پایین.
شهری سرگردان بین توسعه افقی، عمودی و زیرزمینی
دكتر بهزاد قائمی جامعه شناس، تهران را شهری سرگردان میان توسعه افقی، عمودی و زیرزمینی توصیف می كند و می گوید: «زمانی موزز شهردار نیویورك گفته بود با ساطور، خانه ها را ویران می كنم و برای اتوبان ها راه باز می كنم كه از آن به ساطور ساخت و ساز یاد می شود. با این همه نیویورك فقط شهر سواره ها و شهر اتوبان ها نیست. یك شهر باید الگوی توسعه خویش را تعیین كند و روند ساخت و ساز خویش را بر همان مبنا سامان بدهد. یك شهر نمی تواند هم افقی باشد، هم عمودی هم زیرزمینی. اینها هركدام الگوها، روش ها و مبانی نظری خویش را دارند. در شهری مثل تهران با یك بلبشو طرف هستیم؛ یكجا هم زیرگذر مترو را دارید هم پل وسیع عابر پیاده اما باز یك عابر برای رسیدن از این طرف خیابان به آن طرف، یك ربع معطل می شود.»
به گفته وی سرگردانی در الگوی توسعه شهری در نهایت به سرگردانی شهروندان هم می انجامد و آنها در نهایت با شهری رو به رو می شوند كه دوستش ندارند: «دلایل زیادی می توان آورد برای این كه چرا اغلب مردم تهران شهرشان را دوست ندارند و از آن گریزانند اما یكی از این علل هم می تواند آشفتگی در الگوی توسعه باشد. تهران شهری است كه منظر شهری آن آشفته است، توسعه شهری آن از الگوهای فرهنگی پیروی نمی كند، امكانات تفریحی در دسترس همگان ندارد و… همه اینها سبب می شود شهروندان در آن احساس تعلق عمیقی نداشته باشند و به چشم یك اردوگاه بزرگ به آن نگاه كنند.»
گریز شهروندان از تهران در تعطیلات كاملاً مشهود است. آنها می خواهند حتی اگر یك روز هم شده ولو با تحمل ترافیك وحشتناك جاده ها، از تهران دور باشند. روزهای جمعه كسی از خانه بیرون نمی آید و خانه را به لذت بردن خانوادگی در شهر ترجیح می دهد چون حس تعلق به شهر ندارد. تهران تنها شهری است كه روزهای تعطیلش خلوت و بی جنب و جوش است.
قائمی اعتقاد دارد نه تنها سرگردانی در الگوی توسعه شهری بلكه طرح های كنترلی مثل طرح ترافیك و زوج و فرد هم به روابط اجتماعی افراد لطمه زده است: «موفقیت یك طرح شهری این نیست كه جلوی یك صدمه را بگیرد و به صدمه دیگری دامن بزند، من مخالفتی با طرح ترافیك یا زوج و فرد ندارم اما واقعیت این است كه ما حتی در این زمینه هم با درك دقیق و همه جانبه ای كار نكرده ایم بعنوان مثال آیا چنین پایشی انجام شده كه ما بدرستی بدانیم محدودیت طرح ترافیك، چقدر روی رفت و آمد خانواده ها اثر گذاشته؟ ما یك محله را با زیرگذری به دو شقه دور افتاده از هم تبدیل می نماییم و مانع ارتباط افراد یك محله می شویم. این كار شاید گره ی از ترافیك باز كرده باشد اما روابط اجتماعی را هم مخدوش كرده است.»
به زیرگذر امیرآباد توجه كرده اید؟ زیرگذری كه محله را عملاً به دو محله جدا از هم تقسیم كرده است. شهر در گردابی از زیرگذر و پل عابر و خیابان و بزرگراه گیر كرده. پل ها و خیابان هایی كه عابران را به هیچ كجا نمی رسانند. عابر بیچاره نمی داند از كتابخانه ملی چگونه و با چه ترفندی، خویش را به خیابان خرمشهر در دو قدمی كتابخانه برساند، در پیچ كدام خیابان دل به دریا بزند و بدود، از روی كدام گاردریل بپرد و از چمنزار كدام پارك سرازیر شود؟»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب