تکرار تجربه موفق ترکیه در تجارت با عراق راه اندازی ایکس ری در شلمچه
بتن آنلاین: ترکیه با بهره بردن از دستگاه های ایکس ری تنها در دو گذرگاه مرزی، میانگین ۱۲ میلیارد دلار صادرات به عراق دارد؛ در صورتیکه ایران در شلمچه هنوز از این ظرفیت استفاده نکرده است.
به گزارش بتن آنلاین به نقل از مهر، ترکیه در ۵ سال گذشته به طور متوسط ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داشته که این میزان صادرات، تنها از دو گذرگاه مرزی و با استفاده از زیرساخت های فناورانه بخصوص دستگاه ایکس ری بوده است. این در شرایطی است که ایران با دارا بودن ۷ گذرگاه مرزی بخصوص گذرگاه راهبردی شلمچه به طور متوسط سالانه ۵.۹ میلیارد دلار کالا به عراق صادر کرده است. عدم استفاده از دستگاه ایکس ری یکی از اصلی ترین علل این اختلاف صادرات در بازار عراق است.
ارتباط تجاری کشورها با یکدیگر در جهان کنونی یکی از راهکارهای دولت ها برای رشد اقتصادی آن کشور است. در این میان ارتباط با همسایگان به علت نزدیکی سرزمینی و درنتیجه کمهزینه و سریع بودن انتقال کالا برای دولت ها و تاجران هر کشوری از اولویت بیشتری برخوردارست.
به عبارتی دیگر تاجری اگر بخواهد کالایی را به کشورش وارد یا به کشور دیگر صادر کند، طبیعتاً ترجیح می دهد با کشوری تبادل کالا کند که آن کشور، فاصله کمتری با محل زندگی او داشته باشد. در این صورت می تواند با صرف هزینه و زمان کمتری تجارت خودرا انجام دهد و در چنین فضایی کشورهای همسایه در اولویت قرار می گیرند. در کشورهای منطقه غرب آسیا، ترکیه در سالیان اخیر درآمد بالایی از صادرات کالا مخصوصاً به همسایگان به دست آورده است؛ به صورتی که مطابق آمار، این کشور در سال ۲۰۲۳ به رکورد تاریخی ۲۵۵ میلیارد دلار صادرات در سال رسیده است.
در این میان عراق، یکی از کشورهایی است که ترکیه به عنوان همسایه شمالی صادرات زیادی به آن کشور دارد. بگونه ای که تنها در سال ۲۰۲۴ ترکیه ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داشته است. این میزان از صادرات تنها بوسیله دو گذرگاه مرزی خابور در شمال غربی عراق به عنوان دروازه اصلی تجارت دوطرفه و اوزوملو در شمال عراق انجام شده است.
این جدول به خوبی نشان میدهد که ترکیه بین سالیان ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ به طور متوسط، ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داشته است. این میزان صادرات در صورتی است که ایران با وجود ۷ پایانه مرزی و در مدت مشابه به طور متوسط، ۱۲ میلیارد دلار کالا به عراق صادر کرده است.
حال سوال اینجاست که چرا چنین مساله ای وجود دارد؟، یکی از علل اصلی این موضوع، طولانی بودن زمان بازرسی عبور کامیون از مرزهای ایران در مقابل کم بودن زمان بازرسی در گذرگاه های ترکیه است. در واقع یکی از مزایای پایانه مرزی فیشخابور به عنوان گذرگاه تجاری اصلی بین عراق و ترکیه، وجود دستگاههای ایکس ری پیشرفته در این پایانه است که سبب شده تجارت ترکیه با عراق سرعت بسیار خوبی پیدا کند.
همچنین بر طبق گزارش پایگاه خبری میدل ایست، این پایانه در سال ۱۴۰۰ در ۲۴ ساعت رکورد تبادل ۴ هزار کامیون بین عراق و ترکیه را برجای گذاشت. این پایانه سالانه با صادرات ۵۰۰ هزار کانتینر به عراق به ارزش ۱۰ میلیارد دلار نقش بسزایی در صادرات ترکیه به عراق دارد.
این در صورتی است که گذرگاه شلمچه به عنوان یکی از اصلی ترین گذرگاه های مرزی ایران و عراق و ظرفیت بالای جغرافیایی و تجاری، با وجود نصب دستگاه ایکس ری از ۱۳۹۸ بازهم بلااستفاده مانده و روزانه فقط ۴۰۰ کامیون از این پایانه عبور می کنند.
عدم راهاندازی این دستگاه در صورتی است که نبود این دستگاه دو معضل اساسی به وجود آورده است؛
تأثیر منفی بر سرعت تجارت بین ایران و عراق: عدم استفاده از دستگاه ایکس ری در پایانه شلمچه، سبب شده بازرسی توسط نیروی انسانی صورت بگیرد که روندی طولانی و زمانبر بوده و درنتیجه صف های طولانی کامیون ها برای عبور از مرز شلمچه شکل بگیرد. این صف های طولانی علاوه بر کاهش سرعت تجارت، سبب می شوند که رانندگان کامیون ها به دلیل معطلی زیاد، کرایه حمل بار به شلمچه را بالا برند و در نهایت این امر موجب کاهش انگیزه تجار و تولیدکنندگان برای تجارت از این مسیر می شود.
این در صورتی است که طبق ماده ۴۵ قانون مقررات صادرات و واردات: «تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی باید قبل از ترخیص، تحت بررسی های فنی شامل اسکن ایکس ری و نمونه برداری احتمالی قرار گیرند.»
وقوع مشکلات امنیتی در اثر نبود دستگاه ایکس ری: علاوه بر طولانی شدن پروسه بازرسی، یکی دیگر از معایب بازرسی بوسیله نیروی انسانی، دقت پایین این نوع از بازرسی و خطر ورود یا خروج کالاهای ممنوعه نظیر اسلحه به کشور است. بگونه ای که رهبر معظم انقلاب در دیدار مردمی ابتدای سال در حرم امام رضا (ع) ضمن اشاره به لزوم استفاده از دستگاه ایکس ری فرموده اند: «از فلان بندر در روز مثلا سه هزار تا پنج هزار کانتینر وارد کشور می شود. از این سه هزار یا پنج هزار، فقط ۱۵۰ کانتینر بازدید می شود! خب چرا؟ بقیه بازدید نمی شود و می آید.»
به گزارش بتن آنلاین به نقل از مهر، سازمان منطقه آزاد اروند که طبق اساسنامه متولی اصلی عمران و آبادانی و امنیت پایانه شلمچه است، باید هرچه سریع تر با به کارگیری از دستگاه ایکس ری کامیونی، زمینه ایجاد توسعه تجارت و امنیت پایدار برای این پایانه و منطقه اروند را فراهم آورد.
منبع: betononline.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب