رئیس جهادكشاورزی یزد در گفت وگو با بتن آنلاین تشریح كرد؛
از ناترازی تا خودکفایی نقش کلیدی توسعه گلخانه ها در تامین امنیت غذایی
بتن آنلاین: بتن آنلاین: یزد رییس سازمان جهادکشاورزی استان یزد با اشاره به رتبه دوم این استان در کشور به لحاظ تولید سالانه قریب به 600 هزار تن محصولات گلخانه ای البته با بهره بردن از آب های غیرقابل شرب، توسعه گلخانه ها و تغییر رویکرد در این زمینه باتوجه به آمایش سرزمین را باتوجه به مشکلات اقلیمی فراگیر، کم آبی و ناترازی عوامل انرژی کشور، امری اجتناب ناپذیر خصوصاً به لحاظ روبرو شدن با چالش تامین امنیت غذایی در آینده نه چندان دور می داند.
امروزه تولید محصولات کشاورزی در جهان برای تامین غذا نسبت به گذشته پر اهمیت تر شده است و افزایش جمعیت و نیاز بیش از پیش به مواد غذایی در کنار ریسک بالای کارهای کشاورزی، مسائلی مهمی هستند که بایستی روش های نوین و موثری را جهت یافتن راهکارهای مطلوب برای آنها جستجو کرد.
البته در این بین ایجاد گلخانه برای تولید محصولات کشاورزی به دلیلهای مختلفی مانند امکان کنترل عوامل اقلیمی، کاهش اثرات سوء پدیده های اقلیمی، استفاده موثرتر از منابع آب و خاک، امکان کاربرد مناسب تر سایر نهاده ها شامل انرژی، کود، سم، بذر و غیره، و امکان تولید در خارج از فصل، جایگاه ویژه ای به این نوع از تولید داده است.
این تکنیک کشت به عنوان یک روش تولید متفاوت با راندمان زیاد طی سالیان اخیر خصوصاً در مناطق کم آبی مانند کشورمان، مورد توجه جدی قرار گرفته و درحال توسعه بیش از پیش است.
کشور ایران از نظر جغرافیایی در اقلیمی خشک و کم آب واقع شده به همین دلیل ناگزیر باید تولید محصولات کشاورزی را با شرایط اقلیمی موجود کشور و تغییرات جهانی اقلیم، منطبق و سازگار کرد.
تامین امنیت غذایی؛ چالش آینده نه چندان دور کشور
از طرفی، بدون تردید تامین امنیت غذایی کشور با روند موجود بهره برداری از منابع آب و خاک کشاورزی، در آینده ای نه چندان دور به عنوان چالش اصلی کشور مطرح خواهد شد به همین دلیل تغییر رویکردها و سیاستها به سوی توسعه تولیدات کشاورزی در محیط های کنترل شده بمنظور افزایش راندمان از منابع تولید و حفظ ذخایر موجود، اجتناب ناپذیر است.
عباس حاجی حسینی رییس سازمان جهادکشاورزی استان یزد در گفت و گو با ایسنا، ضمن تایید این مطلب، توسعه هدفمند کشت های گلخانه ای را مستلزم برنامه ریزی صحیح و تامین تمامی زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری مورد نیاز می داند و تصریح می کند: تامین عوامل تولیدات گلخانه ای شامل بذور و نهاده های تکثیری، سازه ها و تجهیزات مناسب، نیروی کار ماهر، ارتقاء دانش فنی بهره برداران با بهره مندی از ظرفیت متخصصین و تولیدکنندگان خبره، بروزرسانی دانش فنی و کاربرد تکنولوژی های جدید، تنوع بخشی به تولید و فراورده های گلخانه ای، توسعه صادرات و نظایر آن، در این رابطه بسیار حائز اهمیت می باشد.
ایشان سپس می گوید: هرچند افزایش تولید و ارتقاء بهروری آب و سایر منابع همچون اهداف اصلی توسعه گلخانه ها در کشورمان تلقی می شود ولی نگرش اقتصادی تولید محصولات گلخانه ای با هدف ارزآوری نیز از دیگراهداف توسعه این بخش است بطوریکه پیش بینی می شود تا سال ۱۴۱۰ این بخش، بین ۱۰ تا ۱۴ میلیارد دلار ارزآوری به همراه داشته باشد.
ارزآوری ۱۴ میلیارد دلاری محصولات گلخانه ای تا ۱۴۱۰
حاجی حسینی یکی از اهداف طرح توسعه گلخانه ها در کشور را توسعه سطح گلخانه ها و تولید ۲۱ میلیون تن محصولات گلخانه ای طی برنامه ای ۱۰ ساله می خواند و اظهار می کند: این در حالیست که توسعه گلخانه ها در کشورمان با چالش هایی درباب فناوری های روز دنیا، تامین نهاده های مصرفی خصوصاً آب پایدار و تجهیزات مورد نیاز روبروست.
وی می گوید: تولید محصولات گلخانه ای طی دهه های اخیر به علت استفاده بهتر از آب در مناطقی مانند استان یزد که دارای بحران آب هستند و حتی برای استفاده صحیح و علمی از نهاده های دیگری که در امر تولید دخیل هستند، مورد اهتمام قرار گرفته است.
کاهش برداشت آب های زیرزمینی با توسعه گلخانه ها
بگفته رییس جهادکشاورزی استان، این مهم در استان یزد در قالب برنامه های طولانی مدت و با برنامه حذف محصولات کشت شده در فضای باز و تبدیل اراضی زراعی به گلخانه صورت پذیرفته و خوشبختانه در طول این مدت نه فقط برداشت آب از منابع زیرزمینی افزایش نیافته بلکه با مصرف کمتر آب در گلخانه ها، به ازای تولید هر کیلوگرم سبزی و صیفی، میزان آب کمتری مصرف می شود.
وی با بیان اینکه توسعه کشت های گلخانه ای در استان یزد از سال ۱۳۷۹ با سطحی معادل چهار هزار مترمربع شروع شد ولی به طرز شایان توجهی در طول ۲۳ سال به ۲۱۱۶ هکتار توسعه یافت، یادآور می شود: البته باتوجه به اینکه در کنار توسعه گلخانه ها، به تکمیل قسمتی از زنجیره تولید در استان نیز توجه شده، توسعه گلخانه ها در استان دارای ارزش اقتصادی و مقرون به صرفه گردیده است.
یزد دومین تولیدکننده محصولات گلخانه ای کشور
حاجی حسینی در ادامه خاطرنشان می کند: بر طبق آخرین آمارهای مربوط به سال زراعی ۱۴۰۳، مجموع سطوح گلخانه ای استان بیش از دو هزار و ۱۱۶ هکتار شامل گلخانه های سبزی و صیفی، گل وگیاهان زینتی، گلخانه های تولید نشاء و سایر محصولات گلخانه ای است که شهرستان یزد با ۵۱ درصد از این سطح، رتبه ی اول و شهرستان های اشکذر و مهریز به ترتیب با ۳۰ و ۶.۳ درصد از سطح، در رتبه های دوم و سوم در استان قرار دارند.
وی با تأکید بر این امر که استان یزد از نظر سطح زیرکشت مقام چهارم و به لحاظ میزان تولید محصولات گلخانه ای مقام دوم کشور را در این بخش داراست، عنوان می کند: برخلاف برخی ادعاهای کذبی که گاهی در شبکه های مجازی ضد استان یزد می شود، ۲۶ میلیون مترمکعب آب مصرفی سالانه ی گلخانه های استان نه از آب انتقالی بلکه از محل دو هزار و ۶۰۱ حلقه چاه کشاورزی و قنات استان باکیفیت های مختلف و عمدتا غیرقابل شرب تامین می شود.
به قول این مسئول، در میان محصولات تولید شده در گلخانه های استان طی سال زراعی ۱۴۰۳، خیار گلخانه ای با سطح حدود ۷۷۹ هکتار معادل ۳۵ درصد و گوجه فرنگی گلخانه ای با سطح ۱۱۱۵ هکتار برابر با ۵۰ درصد، بیشترین سطح محصولات گلخانه ای استان را به خود اختصاص داده اند. همین طور به لحاظ تولید در همین مدت نیز خیار گلخانه ای با تولید ۲۰۰ هزار و ۵۱۵ تن، ۳۴ درصد و گوجه فرنگی گلخانه ای نیز با تولید ۳۴۱ هزار و ۶۷۹ تن، ۵۸ درصد بیشترین تولید محصولات گلخانه ای استان را شامل شده است.
صادرات ۶۰ درصدی تولیدات گلخانه ای استان یزد
حاجی حسینی کل تولید محصولات سبزی و صیفی استان پارسال را ۵۹۷ هزار و ۴۰۴ تن ذکر می کند و می گوید: حدود ۶۰ درصد از این مقدار به کشورهای روسیه، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان، عراق، امارات، عمان و قطر صادر شده و ارز قابل توجهی از این بابت مشمول استان شده است.
وی با بیان اینکه به ازای هر هکتار گلخانه به صورت میانگین برای هفت نفر ایجاد اشتغال می شود، ابراز می کند: بر همین مبنا نیز در مجموع حدود ۱۶ هزار نفر بطور مستقیم در این بخش شاغل هستند. البته واحدهای سورت و بسته بندی محصولات گلخانه ای با تکمیل کردن زنجیره ارزش تولید، نقش به سزایی در پایداری این صنعت ایفا می کنند که در این راستا ۳۶ واحد سورت و بسته بندی مجوزدار محصولات گلخانه ای با ظرفیتی معادل ۳۰۰ هزار تن و اشتغالزایی ۸۸۲ نفر در استان یزد فعالیت دارند.
وی اضافه می کند: ۱۴۵ واحد مجاز فروش نهاده های مورد نیاز بخش کشاورزی هم در استان با اشتغالی معادل ۳۰۰ نفر به تکمیل زنجیره تولید در این بخش یاری می رسانند.
رییس سازمان جهادکشاورزی استان با بیان اینکه شش تشکل فعال گلخانه ای شامل تعاونی، انجمن و اتحادیه و صنف کشاورزی با مشارکت دو هزار و ۱۵۷ نفر از گلخانه داران در استان فعالیت می نمایند، می گوید: همین طور ۱۳ کلینیک فعال و نیمه فعال با اشتغالی حدود ۳۰ نفر به تولید بهتر محصول در این صنعت کمک می کنند و ۱۴۵ واحد داروخانه گیاه پزشکی هم با اشتغال حدود ۲۹۰ نفر بطور مستقیم در این بخش فعال می باشند.
وی ضمن اشاره به فعالیت یک لابراتوار مجهز بمنظور کمک به تولید محصول سالم، اظهار می کند: علاوه بر موارد ذکر شده، فروشندگان و توزیع کنندگان بذور محصولات گلخانه ای و شرکت های سازنده سازه های گلخانه ای و شرکت های صنعتی تولیدکننده تجهیزات گلخانه ای نیز در استان فعال بوده و به این بخش یاری می رسانند.
تغییر رویکرد های استان در طرح توسعه گلخانه ها
حاجی حسینی در ارتباط با راهبردها، اولویت ها و چشم انداز توسعه این بخش در استان، می گوید: باتوجه به مسایل و مشکلات اقلیمی فراگیر در کشور و کمبود منابع آبی از یک سو و افت کیفیت این منابع در بیشتر نقاط استان از طرف دیگر و همین طور مسایل در رابطه با ناترازی عوامل انرژی در استان و کشور، تغییر رویکرد توسعه گلخانه ها و توجه به آمایش سرزمین، امری اجتناب ناپذیر است.
وی ادامه می دهد: در این راستا نیز همانطور که در سند تحول پایدار استان و اهداف طولانی مدت و میان مدت وزارت جهاد کشاورزی دیده شده است، توسعه کشت گلخانه ای در استان یزد باتوجه به مزایای فراوان و ایجاد اشتغال چشم گیر و تامین امنیت غذایی، نیاز به رویکرد های جدیدی دارد.
رییس سازمان جهادکشاورزی استان همچون این رویکردها را ممانعت از توسعه گلخانه ها در دو شهرستان یزد و اشکذر ولی در مقابل توسعه گلخانه های مدرن و بهره ور در شهرستان های ابرکوه و خاتم و مروست به علت وجود منابع آبی باکیفیت و خاک و اقلیم مناسب و ایزوله بودن این شهرستان ها، ذکر می کند.
به گفته ی ایشان، البته در شهرستان های گلخانه خیز استان یعنی یزد و اشکذر نیز، هدف گذاری مبنی بر اصلاح و بازسازی ساختار گلخانه ها در امتداد استفاده بهینه تر از منابع آب و برق و گاز و تامین برق پایدار مورد اهتمام است.
لزوم مانع زدایی در امتداد توسعه کشت های گلخانه ای
این مقام ارشد بخش کشاورزی استان به برخی مشکلات این حوزه نیز اشاره و بیان می کند: امروزه گلخانه داران استان یزد با مسایل و مشکلات زیادی در مراحل بازاریابی محصول روبرو هستند؛ همچون اینکه نمی توانند محصول خودرا با قیمت مناسب صادر و حتی به فروش برسانند و در نتیجه موجب کم شدن سهم تولیدکننده از قیمت خرده فروشی می شود و این درحالیست که هر ساله قیمت نهاده های تولید افزایش پیدا کرده ولی قیمت فروش محصول بطور متناسب افزایش نمی یابد.
حاجی حسینی در آخر نیز تأکید می کند: باتوجه به اهمیت محصولات گلخانه ای دراقتصاد کشاورزی استان یزد و گسترش سطح زیر کشت این محصولات و با توجه به مقادیر قابل توجه اعتبارات دولتی پرداختی در راستای رشد و توسعه تولید این محصولات و البته سرمایه گذاری وسیع بخش خصوصی در این حوزه که معادل ۳۵ هزار میلیارد تومان(همت) تا حالا بوده، لازم است درراستای پایداری این صنعت تمامی دستگاه های تصمیم گیرنده استان بصورت یکپارچه، به آن یاری رسانند.
منبع: بتن آنلاین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب