یک آتش نشان باید چه روحیاتی داشته باشد؟
بتن آنلاین: آزمون استخدامی آتش نشانی در سومین مرحله خود به ایستگاه روان سنجی رسیده و بناست تا 300 مرد و 48 زن در سنجش سلامت روان برای آتش نشان شدن با یکدیگر رقابت کنند، همین موضوع بهانه ای شد تا بررسی نماییم که شرایط روحی و روانی یک فرد برای آتش نشان شدن چه باید باشد؟
به گزارش بتن آنلاین به نقل از ایسنا برمبنای آماری که سال قبل از طرف سازمان آتش نشانی تهران اعلام شد، این سازمان با حدود ۵۳۰۰ نیرو درحال فعالیت در شهر تهران است و مقرر است تا نیروهای جدیدی با گذراندن مرحله "روان سنجی" که به صورتی آخرین مرحله از آزمون استخدامی آتش نشانی تهران تلقی می شود، ۱۰۰ مرد و ۱۶ زن آتش نشان جدید به آنان اضافه شود. البته بگفته مدیران این سازمان این افراد در حقیقت جایگزین افرادی هستند که درحال خروج از آتش نشانی بوده و این جذب نیرو حدودا کمکی به افزایش تعداد نیروهای سازمان آتش نشانی تهران نخواهد کرد.
تیرماه ۱۴۰۰ بود که آزمون کتبی استخدام آتش نشانان تهران انجام شد و نتیجه آن در شهریور همان سال اعلام گردید و راه یافتگان به مرحله بعدی آزمون، اواخر مهر و اوایل آبان ۱۴۰۰ در آزمون عملی شرکت کردند. حالا داوطلبانی که در آزمون عملی امتیاز قابل قبولی را دریافت کرده بودند مقرر است مورد روان سنجی قرار گیرند تا روحیات آنها با شغل سخت آتش نشانی تطبیق داده شود. امتیاز این آزمون به همراه نمراتی که داوطلبان از دفترچه روان سنجی آزمون اولیه کسب کرده اند، نفرات برگزیده برای ورود به سازمان آتش نشانی تهران را مشخص می کند.
حالا این دومین دوره است که آزمون روان سنجی برای استخدام آتش نشانان برگزار می شود، آزمونی که سازمان به دلیلهای شرایط خاص و آثار روانی این شغل با برگزاری اش بسیار موافق است. آتش نشانی شغلی خاص با شرایطی دشوار است که گاهی حتی داوطلبان هم تصور چنین شرایطی از آنرا ندارند. بدین جهت می توان اظهار داشت که آتش نشان شدن نیازمند روحیات و وضعیت خاصی است که از طرف متخصصان و روانشناسان امری ضروری و مهم دانسته می شود.
به عقیده روانشناسان، آتش نشانی یکی از مشاغل سخت و زیان آور است و علاوه بر مشکلات جسمی که آتش نشانان را تهدید می کند، مواردی نظیر استرس، افسردگی، وسواس ایمنی، کاهش تاب آوری روانی و... آتش نشانان و حتی خانواده های آنان را تحت تاثیر قرار می دهد که لازم است مرتبا در این خصوص تحت پایش قرار گیرند؛ حتی روانشناسان معتقدند این تست های روان سنجی باید در ایام عادی سال هم صورت گیرد و برای آتش نشانان تحت پوشش بیمه و رایگان باشد.
با توجه به این که یک آتش نشان در معرض استرس، افسردگی، کاهش تاب آوری روانی و... است و شغلی است که بصورت دائم تحت نظارت فرمانده و در غالب یک گروه فعالیت می کند، آتش نشانان باید خاصیت های روحی و اخلاقی بسیاری را دارا باشند که این نه از طرف خود و اطرافیانشان، بلکه باید از طرف متخصصان تشخیص داده شود چونکه عدم تطبیق شغل و روحیه فردی نه فقط سودی نخواهد داشت که می تواند سبب به وجود آمدن لطمه های بسیاری برای فرد و اطرافیانش شود.
ویژگی های روحی یک آتش نشان چیست؟ گوهریسنا انزانی -روانشناس- در گفت و گو با ایسنا درباره سختی شغل آتش نشانی و خاصیت های روحی و فردی یک آتش نشان، اظهار می کند: شغل آتش نشانی یک کمک و امدادرسانی فوری است که می تواند درجات متفاوتی داشته باشد. آتش نشانان در حوادثی از یک تصادف تا انفجاری مهیب حضور خواهند داشت و شرایط پیچیده و استرس زایی را مدیریت می کنند.
وی ادامه می دهد: علاوه بر این که اساسا کارکردن با آتش سبب افزایش استرس می شود و دیدن صحنه های دلخراش نیز یکی از لطمه های این شغل است. لطمه و جراحت های وارده به خود آتش نشانان نیز یکی دیگر از عواملی است که آتش نشانان طی مدت خدمت خود با آن سر و کار خواهند داشت. در حقیقت آتش نشانی از دسته شغل هایی است که علاوه بر توان جسمی بالا نیازمند توان روحی بالایی نیز هست و اگر توان روحی آتش نشانان متناسب با شغلشان نباشد، حین انجام وظیفه خطرات زیادی گریبان خودشان و دیگران را می گیرد.
این روانشناس با اعلان اینکه شغل آتش نشانی در دنیا در دسته مشاغل پر استرس شمرده می شود، می گوید: این شغل ریسک و حساسیت بالایی دارد و آتش نشانان مواجهه مستقیمی با انواع حوادث دارند که این حوادث اثرات زیان باری را به همراه دارد. شرایط کاری یک آتش نشان پیچیده و نامشخص است و نوبت های کاری طولانی دارند. این افراد نیاز به آمادگی ذهنی بالا در هر ساعتی از شبانه روز دارند. شرایط کاری این افراد بطور معمول دشوار است و اضطراب ها بطور معمول برای آنها زیاد است و بصورت اضطراری باید خودرا در شرایطی قرار دهند که این شرایط از مهار آتش تا نجات کودکی که دستش لای چرخ گوشت گیر کرده را شامل می شود.
در همین زمینه بخوانید: جزییات آزمون روان سنجی آتش نشانان
وی ادامه می دهد: باتوجه به این مسائل و این که کارکنان آتش نشانی نیازمند برخورداری از سطح مطلوب سلامت روانی هستند، متاسفانه در ایران هنوز پژوهش های زیادی در این خصوص انجام نشده است. یعنی در ایران تحقیقات توجه کمتری را به نسبت بقیه کشورها در ارتباط با خصوصیت و خاصیت های روحی آتش نشان ها انجام دادند. در همین راستا بطور معمول بنظر می رسد به جهت اینکه فردی بتواند در شغلی کار کند بیشتر نیازمند این است که از نظر جسمانی ارزیابی شود، در صورتیکه در شغل آتش نشانی باتوجه به شرایط خاص لازم است بدانیم که بررسی شرایط روحی بسیار اهمیت دارد.
بگفته این روانشناس، آتش نشانان می توانند به سبب قرار گرفتن در معرض حوادث و شرایط ناخوشایند گرفتار PTSD شوند و اختلال بعد از سانحه را تجربه کنند. این افراد بطور معمول استرس و اضطراب بیشتری را نسبت به سایر مشاغل تجربه می کنند و باید به این دقت نماییم که هر چه استرس شغلی بالاتر باشد افسردگی افزایش می یابد و بیماریهای جسمانی نیز بیشتر پدیدار می شوند.
آزمون روانی آتش نشانی در سراسر کشور برگزار شود انزانی با اعلان اینکه استرس آتش نشانان را به سه نشانه سوق می دهد، می افزاید: نشانه های روانی مثل اضطراب و استرس، جسمی مثل افزایش ضربان قلب، اختلال خواب، فشار خون و... و برخی نشانه های رفتاری همچون این موارد است. بنا بر این بنظر می رسد بسیار لازم است که روانشناسان و متخصصان تشخیص دهند که چه کسی مناسب شغل آتش نشانی است و چه کسی نیست و بدین جهت معتقدم برگزاری چنین آزمونی نه فقط در تهران که باید در تمام کشور و برای تمام افرادی که قصد ورود به آتش نشانی را دارند، اجرا شود.
وی درباره خاصیت های شخصیتی فردی که می تواند آتش نشان باشد نیز می گوید: بنظر می رسد که آتش نشانان باید باهوش باشند. هوش با فرآیندهای شناختی انسان و توانایی های بالقوه روانی که با آن زاده می شویم و امکان اندازه گیری آن به آسانی وجود دارد، درگیر است. بطور معمول گفته می شود که لازم است فرد آتش نشان، هوش جسمی حرکتی، یا اندامی جنبشی بالایی داشته باشد؛ یعنی قابلیت استفاده از بدن برای بیان اندیشه و احساسات را داشته باشد. کسانی که هوش جسمی و حرکتی بالایی دارند از حرکت بدن، انجام عملیات و کنترل فیزیکی قوی برخوردار می باشند. همین طور هماهنگی آنها در چشم و دست زیاد است. چالاک هستند و هماهنگی فیزیکی آنها در ورزش نیز بیش از سایرین است. این افراد بطور معمول می توانند آتش نشانان قوی تری باشند.
این روانشناس ادامه می دهد: شخصیت هر فرد بعنوان یک متغیر پیش بینی کننده در شغل عمل می کند و می تواند به آسانی باتوجه به تست هایی که مربوط به تست های شخصیتی می شود ارزیابی و سنجیده شود تا ببینیم کدامیک از افراد برای شغل آتش نشانی متناسب هستند.
چه کسانی آتش نشانان خوبی می شوند؟ بگفته انزانی، آتش نشانان باید شخصیت های تشویق کننده، عملگرا، واقع بین، انعطاف پذیر و سازگار، مقاوم، هدایتگر، اجتماعی، مردم دار، دارای قدرت ریسک پذیری بالا، صریح، احساسی، گاهی بیخیال، هدفمند، کنجکاو، فعال، پرانرژی، سرزنده و شوخ طبع، خوش برخورد و صمیمی داشته باشند و از لحظه به لحظه زندگی لذت ببرند. همین طور باید دارای ذهنی پذیرا بوده و معنای مرگ را به خوبی بشناسند. دارای قدرت تصمیم گیری، ماجراجو، دارای قدرت مواجهه با بحران، دارای توانایی مشاهده و ملاحظه با جزئیات باشد. فردی که از نظر عاطفی با ثبات است و خلقی یکنواخت دارد و بدون آشفتگی با بحران ها مواجه می شود می تواند آتش نشان خوبی باشد.
برمبنای اظهارات این روانشناس، به جز خاصیت های ذکر شده که بسیار مهمست فردی که می خواهد آتش نشان شود، باید نوع دوست باشد و حس همدلی زیادی داشته باشد. همین طور مشتاق کمک کردن به دیگران باشد و بودن در جمع و انجام کارهای جمعی را دوست داشته باشد. یک آتش نشان باید اهل گفت و گو باشد و بخواهد از شرایط پیچیده لذت ببرد و با منطقی ترین حالت، هیجانات خودرا در لحظه ای که لازم است، مدیریت کنند. همین طور آتش نشانان باید تاب آوری بالایی داشته باشند، بعنی خصوصیات، مهارت و توانمندی هایی را داشته باشند که قادر باشند با سختی ها، چالش ها و مشکلات سازگار شوند.
وی اضافه می کند: بنظر می رسد فرد تاب آور سه دسته اصلی را دارد. یعنی توانایی ایستادگی، مقاومت و واکنش مثبت نسبت به تغییر و فشار را داراست. فرد تاب آور از لحاظ عاطفی آرام است و توانایی مواجهه با شرایط ناگوار را دارد و همین طور برگشتن به زندگی و آغاز به وضعیت جدید را بوسیله کاهش تنیدگی و رسیدن به نشاط بلد است و می تواند شرایط نامطلوب را پشت سر بگذارد و به زندگی عادی برگردد. در این صورت بیان می شود که فرد تاب آور است و می تواند استرس های خودرا کنترل کند. استرس در حیطه آتش نشانی بسیار زیاد است و اثر تخریبی بر اندام های بدن دارد. بیماری قلبی، فشار خون و.. را بیشتر می کند. تمرکز را پایین آورده و حواس پرتی را بیشتر می کند. همین طور اختلال در حافظه به وجود می آورد که این موجب بی نظمی در قدرت تصمیم گیری می شود.
این روانشناس ادامه می دهد: در این شرایط امکان دارد فرد دیگر قادر به ادامه شغل خود نباشد یا استرس های ناشی از آن به فرد و اطرافیانش استرس های بسیاری وارد کند. بدین سبب اگر از همان ابتدا افرادی برای این شغل انتخاب شوند که خاصیت های منطبق با آنرا دارند از هزینه های روحی، روانی، جسمی و مالی وارده کاهش می یابد.
ضرروت ارزیابی روانی از آتش نشانان انزانی می افزاید: همین طور لازم است که هر چند وقت یک دفعه تست های ارزیابی صورت گیرد تا اگر فرد آتش نشان در حیطه ای گرفتار ضعف شده با کمک آموزش به او کمک نماییم تا شرایط را به حد نرمال قبلی بازگرداند. بطور معمول بنظر می رسد که سالی یک دفعه یا دوسال یک دفعه زمان مناسبی برای انجام این ارزیابی باشد. همین طور برای سایرمشاغل نیز سنجش هوشی و شخصیتی می تواند کمک کننده باشد.
این روانشناس می گوید: زمانی که فردی در حوزه ای استعدادی دارد، اگر بتوانیم او را باتوجه به استعدادش سنجش نماییم و مورد ارزیابی قرار دهیم می توانیم فرد را در شغلی قرار دهیم که دوست دارد و انگار برای آن شغل آفریده شده است. در این صورت فرسودگی شغلی به شدت کاهش می یابد و فرد می تواند با توانمندی های خاصی که دارد بهترین کارایی را داشته باشد و به بهترین راندمان اجتماعی برسیم.
او در آخر تاکید می کند: پیشگیری مقدم بر درمان است و بهتر است مداخله های پیشگیرانه داشته باشیم. در این صورت با سنجش و ارزیابی ساده که توسط مشاوران انجام می شود می توان به فرد کمک کرد تا در شغل مناسب خود قرار گیرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب