تراژدی آلودگی هوا
بتن آنلاین: جزء به جزء موضوع آلودگی هوا که محیط زیست، سایر متولیان قانون هوای پاک و نهادهای نظارتی بازیگران آن هستند، با اظهارات متناقضی همراه بوده است. در شرایطی که سازمان بازرسی بابت روش اجرای وظایف چه در بعد نظارت و چه در بعد اجرای قانون هوای پاک به سازمان محیط زیست اخطار داده است و تعدادی از کارشناسان هم به عملکرد این سازمان انتقاداتی وارد کرده اند اما مسئولان محیط زیست نظر دیگری دارند.
به گزارش بتن آنلاین به نقل از ایسنا، آلودگی هوا ترکیب اضافه ای است که در این سال ها به کرات به گوش می رسد؛ عبارتی که تبدیل به یکی از اصلی ترین چالش های مردم شده است. سازمان حفاظت محیط زیست، بعنوان متولی اصلی این موضوع، از اجرای کامل و بی نقص وظایفش می گوید. همه چیز خوب است و از این بهتر نمی گردد. اگر هم قصوری بوده، سازمان حفاظت محیط زیست زورش به آن نمی رسیده است. از طرف دیگر سازمان بازرسی کشور نظر دیگری دارند. این نهاد از اجرای ناقص وظایف اجرائی و نظارتی سازمان می گویند اما محیط زیست با دفاع از عملکرد خود توپ را به زمین سایر مسئولان قانون هوای پاک می اندازد. حال پرسش اصلی این است که بالاخره توپ در زمین چه کسی است؟ راستی، در این هوای غبارآلود نمی توان تشخیص داد که اصلا توپی وجود دارد یا نه.
با یادآوری وظایف محیط زیست توسط مشاور فراکسیون محیط زیست مجلس شروع می نماییم. وحید نوروزی با اشاره به اختیارات و وظایف سازمان حفاظت محیط زیست به ایسنا می گوید: برمبنای قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط زیست متولی اصلی نظارت و اجرای دستورالعمل های زیست محیطی است. این سازمان از نظر مجوزهای قانونی و مفاد قانون برای مقابله با کارهایی که برای محیط زیست لطمه زا هستند، اختیار تام دارد.
اما اداره کل محیط زیست استان تهران نظر دیگری دارد. سعید محمودی - مدیر اداره کل محیط زیست استان تهران - نیز در صورتیکه عملکرد مجموعه خودرا بی نقص می داند، تاکید می کند: محیط زیست وظایف خودرا بصورت کامل و صد درصدی انجام داده است. در صورتیکه سازمان بازرسی باز هم از ما سوالاتی داشته باشد، آماده پاسخگویی خواهیم بود البته محیط زیست تا حالا وظایف خودرا - که بیشتر هم نظارتی است- انجام داده است.
به گفته زهره عبادتی - معاون محیط زیست انسانی این اداره کل - برمبنای وظایف نظارتی که در قانون هوای پاک داریم تنها می توانیم با دستگاهها مکاتبه و جلسات را برگزار و گزارش ها را دریافت نماییم و در نهایت زمانی که نتیجه دلخواه حاصل نشود به دستگاه نظارتی ارجاع بدهیم تا بررسی و اقدامات قانونی را انجام دهند. در قانون برای ما تکلیفی در جهت دخالت مستقیم تعریف نشده است.
مازوت؛ سوختی که دودش به چشم محیط زیست می رود
مازوت، سوختی است که بعنوان یکی از مشتقات نفت کوره، آلودگی زیادی به وجود می آورد و ممنوعیت مصرف آن دغدغه همیشگی فعالان زیست محیطی در سالهای قبل بوده است. در سالهای اخیر مصرف این سوخت بیش از پیش خبرساز و با انتقاداتی همراه و انگشت ها به سمت سازمان محیط زیست بعنوان دستگاه ناظر بر اجرای قانون هوای پاک نشانه گرفته شد.
از قضا درباره این مساله هم دیدگاه های متناقضی مطرح گردیده است. نوروزی در پرونده مصرف مازوت در پاسخ به ادعای سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص اجرای کامل وظایف خود می گوید: این سازمان علاوه بر نقش اجرائی، نقش نظارتی نیز دارد. هم اکنون این سازمان در موضوع آلودگی هوا نقش نظارتی خودرا به درستی انجام نداده و در مواردی مانند شایعات مصرف مازوت در کشور به موضوع ورود جدی نکرده است.
در طرف مقابل اما عبادتی در پاسخ به این پرسش که با وجود تاکید بر مصرف نشدن نفت کوره در صنایع و نیروگاه های تهران چرا خودداری از مصرف این سوخت جزو مصوبات کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران بود، می گوید: نیروگاه ها و صنایع بزرگ مقیاس مانند پالایشگاه، شرکت روغن سازی و سیمان تهران که احتمال مصرف نفت کوره را دارند، بطور کامل تحت پایش و نظارت هستند و گاهی مخازن نفت کوره را پلمب کرده ایم و روزانه بر آنها نظارت می نماییم.
در ادامه، نوروزی با اشاره به قصور محیط زیست به ویژه در موضوع آلودگی هوا، انتقاداتی به مجریان و ناظران زیست محیطی وارد میکند و می گوید: سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه هایی مانند آلودگی هوا نتوانسته نقش خودرا بصورت موثر ایفا کند و شرایط نابسامان فعلی گواهی بر این مساله است. این وظایف برمبنای اصل ۵۰ قانون اساسی و قانون حفاطت و بهسازی محیط زیست تعریف شده و مشخص است.
او همین طور بستر قانونی مبارزه با تخلف را برای محیط زیست فراهم می داند و اظهار می کند: در بعضی موارد شنیده می شود که سازمان حفاظت محیط زیست از نبود اختیارات قانونی و نبود توان کافی برای برخورد این سازمان با ارگان های متخلف و لطمه زننده به محیط زیست می گوید. برمبنای قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست این سازمان تمام اختیارات قانونی لازم برای ورود به حوزه های مربوط به محیط زیست را دارد و تنها موضوعی که مهم می باشد، وجود اراده و عزم جدی برای برخورد با مشکلات است.
اما داریوش گل علیزاده - معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست - نظر دیگری دارد. او معتقد است: برمبنای ماده ۲ قانون هوای پاک ما ناظر بر حسن اجرای این قانون هستیم. اگر دستگاه های اجرائی مسوول برمبنای قانون، به تکالیف خود عمل نکنند، سازمان محیط زیست اختیار دادگاهی کردن آنها را ندارد بلکه وظیفه دارد در قالب وظایف نظارتی، وظایف را به آن یادآوری و پیگیری کند و جهت هماهنگی، رفع موانع و مشکلات موجود ضمن تشکیل جلسات، اقدامات لازم را انجام دهد و گزارش عملکرد را به سازمان های نظارتی و دولت ارائه دهد که جهت تسریع در این امر، سامانه ارزیابی عملکرد قانون هوای پاک را تهیه کرده ایم و با احصاء کلیه تکالیف قانونی همه دستگاه های اجرائی، بر طبق خوداظهاری دستگاه های اجرائی، مستندات ارائه شده را مورد ارزیابی قرار داده و گزارش نهایی را به نهادی ذیربط ارسال کرده ایم. پس چنانچه از ابزارهای نظارتی خودمان استفاده نکرده باشیم در امر نظارت اهمال نموده ایم ولی مستندات ما نشان میدهد که وظیفه نظارتی خودمان را درچارچوب اختیارات قانونی، به درستی انجام داده ایم.
همچنین عبادتی نیز درباره اخطار سازمان بازرسی به محیط زیست و راهکارهای افزایش نظارت بر عملکرد دستگاهها برمبنای قانون هوای پاک می گوید: بر طبق این قانون آنچه مربوط به اقدامات مطالعاتی، مدیریتی و تدوین بخشنامه ها بوده حدودا انجام شده است. در مجموع مواردی که مربوط به بحث اعتباری نبوده انجام شده ولی بخش های اجرائی متاسفانه به اعتبارات گره خورده است و مشکلاتی در تامین آن وجود داشته است.
محیط زیست، شخصیتی که نقش خودرا فراموش کرده است
نوروزی معتقد می باشد محیط زیست بعنوان یکی از عناصر اصلی این پرونده، نقش خودرا از یاد برده است.
مشاور فراکسیون محیط زیست مجلس هم با تاکید بر کم کاری دیگر سازمان ها و نهادها در اجرای استانداردهای زیست محیطی اظهار می کند: البته همه انتقاداتی که به سازمان حفاظت محیط زیست وارد است مربوط به وظایف اجرائی سازمان نمی گردد. سازمان حفاظت محیط زیست وظیفه دارد که هر گونه قصور و کم کاری نهادهای دیگر مانند سازمان استاندارد، وزارت صمت، وزارت نفت و…را بررسی و گزارش دهد. این در دسته وظایف نظارتی سازمان قرار می گیرد.
وی ادامه می دهد: سازمان حفاظت محیط زیست نباید خودرا هم سطح نهادهایی مانند وزارت نفت یا وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دهد. رئیس سازمان محیط زیست بعنوان یکی از معاونان رئیس جمهوری مسئولیت دارد تا قوانین مصوب را به درستی اجرا نماید و در مقابل اجرای نادرست قوانین زیست محیطی نیز منفعل برخورد نکند و بصورت قانونی وارد عمل شود.
اما باز هم موضوع کمبود اعتبارات برای تحقق تکالیف دستگاهها به میان می آید. معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: عدم تحقق تعدادی از تکالیف قانون هوای پاک توسط سایر دستگاه های اجرائی، دلیلی بر کم کاری و ضعف عمکرد سازمان حفاظت محیط زیست نیست، مانند توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی توسط وزارت کشور. متاسفانه هزینه اجرای تعدادی از تکالیف مهم و اثرگذار بر کاهش آلودگی هوا به درآمدهای قانون هوای پاک گره خورده است. درآمدهای قانون هوای پاک به هیچ وجه پاسخگوی این تکالیف نیست و حتی محقق نشده است بدین سبب نیاز است یک ردیف اعتباری مشخص برای اجرای قانون هوای پاک از طرف سازمان برنامه و بودجه پیش بینی می شد.
مدیرکل محیط زیست استان تهران نیز اظهار می کند: وظایف اجرائی محیط زیست به اندازه وظایف نظارتی آن نیست و سهم نظارت بیشتر از اجراست. امکان دارد اجرای این وظایف به خوبی منعکس نشده باشد و موجب ایجاد این ذهنیت شود که محیط زیست وظایف خودرا به درستی انجام نداده است.
نوروزی با اشاره به یکی از وظایف نظارتی سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: در قانون هوای پاک بندی وجود دارد که درباره سنجش آلاینده های هوا توضیحاتی ارائه می کند همین طور استاندارد مربوط به کاتالیست ها و قطعاتی که در خودرو ها مربوط به آلودگی هوا هستند در این بند قرار می گیرد. سازمان ملی استاندارد باید اصول در رابطه با این قطعات را تدوین می کرد که تا حالا این امر محقق نشده است. محیط زیست باید همین موارد را پیگیری کند و بعنوان مدعی العموم وارد مسئله شود. اگر محیط زیست در چنین مسائلی خودرا درگیر نکند، نمی توان تفاوتی میان این نهاد حاکمیتی و دیگر نهادها قائل شد.
اما اظهارات موثر و نهایی مدیرکل محیط زیست تهران با نقض فرضیات قبلی ما، مشخصا از همکاری سازمان های مربوطه تقدیر می نماید. بگفته او هدف از برگزاری جلسات کارگروه اضطرار آلودگی هوا، ایجاد همکاری میان همه دستگاه هاست. در این جلسات تلاش می نماییم تمام نهادهای در رابطه با این مسئله کنار یکدیگر قرار گیرند تا بتوانیم مشکل آلودگی هوا را برطرف نماییم همین طور نهادهایی که وظایف خودرا در قبال این مساله به درستی انجام داده اند نیز لایق تقدیر هستند. سازمان استاندارد یکی از این نهادهاست که همکاری بسیار خوبی با محیط زیست داشته و در استان تهران وظایف خودرا به خوبی انجام داده است. در مورد مصوبات کارگروه اضطرار هم این انتظار می رود که کلیه دستگاهها همچون پلیس و شهرداری و سایر دستگاهها در کنار خود محیط زیست مصوبات را با جدیت مورد پیگیری قرار دهند.
در شرایطی که آلودگی هوای کلانشهرها روز به روز جان های بیشتری را به خطر می اندازد و برمبنای آمار وزارت بهداشت در تهران به طور متوسط در سال قبل ۳۷۵۱ مرگ منتسب به مواجهه با ذرات معلق رخ داده است و همه اهالی شهر تهران هم تحت تاثیر آلودگی هوا بوده اند، لازم است قانون هوای پاک بعنوان شاه کلید حل این مشکل بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گیرد و عزم جدی دراین زمینه به وجود آید، تا تابستان ها آلاینده ازن و زمستان ها ذرات معلق نفس کشیدن را برایمان سخت نکند و گرفتار سایرعوارض این ابر چالش زیست محیطی نشویم.
منبع: بتن آنلاین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب